Olasılık dahilindeki ilk günü atlattık! Bilim insanlarının 8 Mayıs-14 Mayıs tarihleri arasında dünyamıza kontrolsüz biçimde düşeceğini haber verdiği Sovyet uzay aracı Kosmos 482, siz bu satırları okurken henüz düşmemişse gözünüzün gökyüzünde olmasında yarar var. Kosmos 482’nin düşmesi muhtemel bölgeler arasında Türkiye de sayılıyor.
Bundan tam 53 yıl önce, 1972’de dönemin süper gücü Sovyetler Birliği’nin Venüs keşif programı Venera kapsamında fırlattığı uzay aracı, planlananın aksine bir motor arızası nedeniyle dünya yörüngesinden çıkmayı başaramadı. 31 Mart 1972’de Venera-8’in ikizi olarak tasarlanan uzay aracının Venüs yüzeyinde bilimsel ölçümler yapması hedefleniyordu. Ancak fırlatılışından kısa bir süre sonra ortaya çıkan arıza nedeniyle motoru erken kapandı ve dünya yörüngesinden çıkamadı. O dönemde Sovyetler Birliği, ABD ile uzay yarışı içerisindeydi ve yaşanan diğer başarısız girişimler gibi, Venera programındaki bu aksaklık da ustalıkla örtbas edildi. Aracın bugün Kosmos 482 adıyla tanınmasının ardında işte bu başarısızlık yatıyor, zira Sovyetler bu ismi, genellikle başarısızlıkla sonuçlanan uzay girişimleri için kullanıyordu.
Yaklaşık 500 Kiloluk Parça 240 Km. Hızla Düşecek!
Kosmos 482, fırlatıldıktan kısa süre sonra birkaç parçaya ayrılıvermişti. NASA, aracın 4 parçaya ayrıldığını, 2 parçanın daha atmosferden çıkamadan yandığını, 2 parçanın ise dünya yörüngesinin alt katmanında takılı kaldığını söylüyor. Bu parçalardan biri 1981’de dünyaya düşmüş, bu düşüş herhangi bir olumsuz duruma yol açmamıştı. Bugünlerde düşmesi beklenen Kosmos 482’nin sondası 1 metre çapında, kütlesi ise yaklaşık 500 kilogram.
1972’de, o dönem SSCB’nin cumhuriyetlerinden biri olan bugünkü Kazakistan’da yer alan Baykonur üssünden fırlatılan Kosmos 482, Venüs’ün zorlu atmosferine dayanacak şekilde titanyum bir ısı kalkanıyla tasarlanmıştı. Venüs şartlarında olumlu sayılacak bu özellik, bugünlerde dünyaya düşmesi beklenen aracın atmosferimizde parçalanmayacağı anlamına geliyor ki işte bilim insanlarını endişelendiren de bu. Saatte 240 km. hızla kontrolsüz biçimde dünyaya düşecek olan Kosmos 482’nin tam olarak nereye düşeceği bilinmiyor. Mevcut yörüngesi dikkate alındığında aracın 52 derece Kuzey ve 52 derece Güney enlemleri arasında “bir yerlere” düşeceği tahmin ediliyor ki bu, Avrupa’nın büyük bir kısmını, Güney Asya’yı, Orta ve Güney Amerika’yı, Afrika’nın tamamını, Avustralya’yı ve maalesef Türkiye’yi de kapsayan çok geniş bir bölge. Bilim insanlarının bu geniş bölge içerisinde New York, Tokyo, Londra, İstanbul, Bükreş gibi önemli dünya kentlerinin potansiyel tehlike sınırları içerisinde yer aldığına işaret etmesi, Kosmos 482’nin kontrolsüz yolculuğunu daha da sansasyonel kılıyor. Gerçi bilim insanları Kosmos 482’nin okyanusa düşme ihtimalini %71 olarak öngörüyor ama kalan %29’luk olasılık endişelenmemek için hiç de düşük sayılmaz.
8 Mayıs’tan 14 Mayıs’a Kadar Herhangi Bir Zaman…
Bilim insanları Kosmos 482’nin düşeceği noktaya ilişkin kesin bir yer tahmininde bulunamadıkları gibi zamanlama konusunda da net değiller. Aracın 8 Mayıs’tan 14 Mayıs’a, 1 haftalık zaman dilimi içerisinde herhangi bir noktaya düşebileceği söyleniyor. Dr. Marco Langbroek, Delft Teknik Üniversitesi’nde uzay çöpü uzmanı, düşüşün 10 Mayıs 2025 sabah 08:34 BST (10:34 TSİ) civarında, ±14 saatlik bir zaman diliminde gerçekleşeceğini öngörüyor.
